феъл олд қўшимчаси бўлиб уларда ифодаланган иш-ҳаракатнинг бошланишини билдиради, мас.,

феъл билан ифодаланган иш-ҳаракатнинг ниҳоясига етказилишини билдиради, шунингдек, феълларнинг тугалланган формасини ясайди, мас.,

иш-ҳаракатнппг йўналишини, чегарасини билдиради, мас.,

қўшимчаси билан келган ва баъзи бошқа феълларда иш-ҳаракатнинг чегарадан ҳаддан ортиқлигини билдиради, мас.,

иш-ҳаракат нарсаларнинг юза қисмида бажарилганлигини билдиради мас.,

от ва сифатларга қўшилиб «орти» «ортидаги» маъноларда янги от ва сифат ясайди, мас.,

нарига (ташқарига),

нариги томонига (ёғига),

ортига (ёғига, олдига);

остонадан ҳатлаб ўтмоқ; остонадан ташқарига (ёки ичкарига) қадам қўймоқ;

шаҳар четига (ташқарисига) чиқмоқ;

шкаф орқасига бориб турмоқ;

бирор нарсани белбоққа қистирмоқ;

стол ёнига (дастурхонга) ўтирмоқ;

китоб ўқишга ўтирмоқ (киришмоқ, тутинмоқ),

бошқариш пульти ёнига бориб турмоқ;

рояль ёнига ўтириб бирор нарса чалиб бермоқ;

иш-ҳаракатнинг бирор мақсидга қаратилганлигини, бирор нарса, кимса учун қилинганлигини билдириб келади; учун;

деб, азбаройи;

тинчлик учун кураш;

болалардан хавотир олмоқ; болаларнинг ташвишини қилмоқ;

таклиф учун (таклифни ёқлаб) овоз бермоқ;

қариянинг ёнини олмоқ; иш-ҳаракат сабабини, асосини билдириб келади; учун: сабабли, боисдан;

шўхлиги учун жазоламоқ;

ботирлиги учун қадрламоқ;

(кўрсатган) ёрдами учун миннатдорлик билдирмоқ;

(Пушкин) Унинг ёши ўттиз бешларда эди, шу боисдан биз уни ҳурмат билан қария дер эдик; бирор нарсани, кимсани ушлаш, тутиш ёки унга тегиш ва шу каби маъноларни билдириб келади;

тутқичдан ушлаб бормоқ;

қўлидан ушламоқ; қўлини ушламоқ;

томга тегмоқ, томга тегиб ўтмоқ; ўлчовдан меъёрдан, чегарадан ёки вақтдан ошиб кетганликни билдириб келади;

эллик ёшдан ошган;

суҳбат ярим кечадан ошгунча давом этди;

бугун иссиқ қирқ даражадан ошди; бирор вақтдан қанча олдин ёки бирор ердан қанча олдин ёки нари эканликни билдириб келади;

муддатидан бир ой олдин;

уйдан уч километр нарида, иш-ҳаракатнинг қайси ёки қанча вақт давомида бўлганлигини билдириб келади; давомида. мобайнида. ичида,

бир кечада;

иққи ойда, иққи ой мобайнида;

бир ойлик маош;

кейинги вақтларда,

мақола бир ҳафта ичида ёзилди; отлар билан «ўрнига», «ўрнида», «сифатида», «деб» каби маъноларда келади;

намуна сифатида қабул қилмоқ; ўрнак деб билмоқ;

бировни таниш деб ўйламоқ;

секретарь ўрнига (учун) навбатчилик қилмоқ; секретарь ўрнига навбатда турмоқ; бирор нарсанинг бошқа нарсага алмаштирилишини ёки нархини билдириб келади; учун,

бадалига;

иш учун тўламоқ;

ўн сумга сотиб олмоқ;

каби феъллар билан бирор кишига уйланиш ёки турмушга чиқиш маъносини билдириб келади;

бирор кишиги (эрга) тегмоқ;

бирор кишини ўғлига сўрамоқ, ўғлига сураб совчи қўймоқ;

ва феъллар билан келиб, «га, учун жавоб бермоқ» «кафил бўлмоқ», «амин бўлмоқ», «ишонмоқ», каби маъноларни билдиради;

ишнинг муваффақиятли чиқишига жавоб бермоқ (кафил, амин бўлмоқ);

унинг учун мен жавоб бераман (жавобгарман);

иш-ҳаракатнинг бирор нарса, жой ва дан ташқарида, нарида ёки уларнинг орқасида, ортида, нариги томонида бўлганлигини (бўлаётганлигини) билдириб келади;

нарида, ташқарида;

нариги томонида (ёнида);

ортида, орқасида,

шаҳардан ташқарида яшамоқ;

дарвозанинг орқасида тўхтамоқ;

қишлоқ дарёнинг нариги томонида жойлашган;

ой қора булутлар орасида яширинди;

орқада қолди; отлар билан «кейин», «кетидан», «сўнгра» каби маъноларни билдириб келади;

кетимдан (орқамдан) боринг;

йил кетидан йил, йил сайин;

бирин-кетин китоб ўқимоқ;

кетма-кет (кетин узмай) хат юбормоқ;

каби феъллар билан «вақтида», «маҳалида», «давомида», «асносида», «устида» каби маъноларни ёки бирор иш билан шуғулланаётганликни билдириб келади;

тушлик маҳалида;

овқат вақтида; овқат (дастурхон) устида,

ишлаб ўтирмоқ, иш билан машғул бўлмоқ; иш-ҳаракат, эътибор обьектини билдириб келади;

нонга бориб келмоқ;

врачга одам юбормоқ;

тартиб-интизомга кўз-қулоқ бўлиб турмоқ;

беморга қараб турмоқ;

бирор кимсани (ёки нарса, ҳодиса ва ни) кузатиб бормоқ; бирор кимса ёки нарсага боғлиқликни, дахлдорликни, тааллуқлиликни билдиради

иш; сизга қараб қолди,

иш арзимаган нарсага қараб қолди;

сиз қарздорсиз, сизнинг қарзингиз бор;

менинг ҳисобимда иккита китоб бор, мен иккита китоб қарздорман;

(Гоголь) Расм Чертков ихтиёрида қолди; бирор кимса, нарса ва га хос белгини ифодалаб келади;

директорнинг имзоси билан чиқарилган буйруқ;

ёмон от чиқарган; сабабли, боисдан, натижасида, учун;

вақт етишмаслиги сабабли;

«ёқлайди», «қўшилади». «тарафдор» каби маъноларда кесим бўлиб келади;

ким тарафдор бўлса қўл кўтарсин; ёқловчилар қўл кўтарсин!;

яхши (ижобий) томон;

ҳамма яхши ва ёмон томонларни муқояса қилиб (чамалаб) кўрмоқ.